رئیس جمهوری ترکیه گفت: در وضعیت کنونی، ما همچنان از تمامیت ارضی سوریه حمایت میکنیم. این مناطق به سوریه تعلق دارند. اگر سازمانهای تروریستی (یگان های مدافع خلق) منطقه را ترک کنند، ما دیگر کاری در آنجا نداریم.
به گزارش آفتابنیوز به نقل از رویترز، اردوغان در عین حال تصریح کرد: مساله تنها منبج نیست، هدف ما اخراج سازمان های تروریستی از منطقه است. هدف اصلی ما این است که «ی پ گ» (یگان های مدافع خلق) در اینجا درس بگیرند.
در عین حال وزارت دفاع ترکیه نیز گفته که یگان مدافع خلق کرد هیچ قدرتی برای دعوت از دیگران برای حضور در منبج ندارند. این وزارتخانه همچنین به تمام احزاب هشدار داده که در پی ناآرامی در این منطقه نباشند. نظر وزارت دفاع ترکیه ساعاتی پس از آن اعلام شد که ارتش سوریه به طور رسمی خبر داد که به دعوت یگان مدافع خلق کرد وارد منبج شده و پرچم سوریه را در این شهر بالا برده است.
ارتش بشار اسد روز جمعه و برای اولین بار پس از سالها وارد شهر کردنشین منبج در شمال سوریه شد و پرچم دولت مرکزی این کشور را در این شهر برافراشت.
کردهای عضو «ی پ گ» در این روز در بیانیهای از دولت مرکزی سوریه خواسته بودند تا کنترل مناطقی را که نیروهای کرد تخلیه کردهاند از جمله در شهر منبج، برعهده بگیرد و از این سرزمینها در مقابل حملات ترکیه حفاظت کند. نیروهای کرد اعلام کرده بودند که شهر منبج را با هدف مبارزه با نیروهای داعش در مناطق شرقی سوریه تخلیه کردهاند.
ارتش سوریه بلافاصله به این درخواست پاسخ داد و اعلام کرد که «امنیت کامل همۀ شهروندان سوریه و دیگر ساکنان شهر منبج را تضمین خواهد کرد».
کرملین نیز در بیانیهای از بازگشت بخشی از سرزمینهای کردنشین شمال سوریه تحت حاکمیت دولت مرکزی استقبال کرد.
علت تغییر استراتژی کردهای سوریه در قبال بشار اسد چیست؟
با هشدارهای آمریکا مبنی بر ترک سوریه و پایان دادن به حمایتهای خود از کردهای این کشور، اکنون رهبران کرد که عمدتا مناطق شمالی این کشور را در کنترل دارند، از مسکو و دمشق خواستهاند تا با فرستادن نیرو به مناطق مرزی، مانع از حملۀ نیروهای ترکیه به این مناطق شوند.
درخواست آنها از دولت سوریه برای فرستادن نیرو به این مناطق آنهم در حالی که کردها سالها برای حفظ خودمختاری خود جنگیدهاند، عمق بحرانی را که آنها در پی تصمیم دونالد ترامپ برای خارج کردن نیروهای آمریکایی از سوریه با آن مواجه هستند، نشان میدهد.
اگرچه هنوز تغییرات چندانی در آرایش نیروها دیده نمیشود و نیروهای آمریکایی همچنان در منطقه مستقر هستند و دونالد ترامپ اعلام کرده که تخلیۀ نیروها به آرامی انجام میشود اما مقامات کرد به دنبال استراتژی جدیدی برای حفاظت از منطقه قبل از تخلیۀ کامل نیروهای آمریکایی و آغاز حملات ترکیه هستند. بر این اساس رهبران کرد تلاشهایشان را بر مذاکره با مسکو و دمشق متمرکز کردهاند.
بزرگترین نگرانی کردهای سوریه تکرار حملات ترکیه است؛ مانند آنچه که پیش از این در عفرین روی داد و منجر به آن شد که ساکنان کرد همچنین شبهنظامیان عضو یگانهای مدافع خلق موسوم به «ی پ گ» از این شهر رانده شوند.
کردها همچنین در تلاشند تا دیگر کشورهای غربی را متقاعد کنند تا جای خالی ۲ هزار نیروی آمریکایی را که در شمال و شرق سوریه مستقر هستند، پر کنند تا مانع از تسلط ترکیه بر قلمرویی به وسعت یک چهارم سوریه شوند.
بخش عمدۀ این قلمرو در شرق رود فرات قرار دارد و در حال حاضر تحت کنترل ارتش دموکراتیک سوریه موسوم به «اس د اف» است؛ ارتشی متشکل از نیروهای سیاسی و نظامی کرد، عرب، آشوری، ارمنی، ترکمان که البته بخش قابل توجهی از اعضای آن را نیروهای یگانهای مدافع خلق تشکیل دادهاند.
ارتش دموکراتیک سوریه مهمترین متحد آمریکا برای مبارزه با داعش در سوریه محسوب میشد اما ترکیه به این تشکل، نگاه متفاوتی دارد و از آنجا که مبارزات «ی پ گ» را تهدیدی برای حاکمیت خود میداند اعلام کرده است که آنها را سرکوب خواهد کرد.
مقامات کرد شمال سوریه هفتۀ گذشته سفری به مسکو داشتند و قرار است به زودی سفر دیگری را نیز انجام دهند. آنها امیدوارند که روسیه در نهایت دمشق را متقاعد کند تا وظیفۀ خود را برای دفاع از استقلال و تمامیت ارضی سوریه در مقابل تهدیدات ترکیه انجام دهد.
آلدار خلیل، از رهبران کردهای سوریه میگوید: «در تماسهایمان با روسیه و همچنین رژیم اسد، به دنبال مکانیزم روشنی برای حفاظت از مرزهای شمالی هستیم... ما میخواهیم که روسیه برای رسیدن به ثبات نقش مهمی را ایفا کند.»
موضع دمشق در مقابل کردهای شمال سوریه
بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه که با حمایت دو متحد اصلی خود یعنی ایران و روسیه توانسته است بر بسیاری از بخشهای خاک سوریه کنترل یابد، اعلام کرده است که قصد بازپسگیری سرزمینهای تحت ادارۀ ارتش دموکراتیک سوریه موسوم به «اس د اف» را دارد؛ یعنی سرزمینهایی در شمال سوریه که غنی از نفت، آب و سرزمینهای کشاورزی هستند و تسلط بر آنها برای بازسازی اقتصاد جنگ زدۀ سوریه مهم است.
اگرچه کردهای این منطقه تقریبا در تمام دوران جنگ داخلیِ این کشور از رویارویی مستقیم با نیروهای اسد خودداری کردند اما خواست آنها برای خودمختاری، همواره مسالهای چالشبرانگیز در روابطشان با دمشق بوده است.
آنها در تابستان گذشته مذاکرات سیاسی را با دولت مرکزی سوریه آغاز کردند که راه به جایی نبرد. اکنون به نظر میرسد با توجه به تصمیم دونالد ترامپ برای تخلیۀ منطقه، موضع کردها در مذاکره با دولت مرکزی سوریه بطور قابل توجهی ضعیف شده باشد و با توجه به افزایش تهدیدات نظامی ترکیه، احتمالا آنها به زودی برای رسیدن به توافق با دولت مرکزی حاضر به اعطای امتیازات قابل توجهی خواهند شد. سوریه از سال 2011 درگیر جنگ است.